Stappenplan #10|met schaamte omgaan
Heb jij dat ook wel eens, je moet een spreekbeurt of een presentatie houden voor de klas en dan vergeet je door alle opwinding je tekst? Je weet niet wat je moet zeggen en je wangen kleuren rood. Je schaamt je rot want iedereen zit je aan te staren. Je voelt je voor paal staan. Wat zullen ze wel niet van je denken?
Bij het woord schaamte komen er allemaal herinneringen bij mij op. Hoe vaak heb ik me in mijn leven niet geschaamd. Voor de onzekerheid over mijn toekomst toen ik al heel jong moeder werd. Of ik het wel allemaal goed deed met de opvoeding van mijn kinderen. ‘Wat zullen de mensen over mij denken!’ Schaamte omdat ik bang was om iets niet goed te doen. Ik was altijd angstig over andermans oordeel. ‘Ben ik wel goed genoeg of hoe zie ik eruit!’ Ik ervaarde steeds deze schaamte en weerhield mij er vaak van dingen te doen die ik eigenlijk juist zo graag wilde doen. In plaats daarvan leidde ik mijn leven volgens verwachtingen van anderen en wilde ik even goed zijn als hun. Lukte het mij niet de eindstreep te behalen in mijn werkzaamheden of doelen, dan schaamde me ik hierover.
Een lastige emotie……
Schaamte is een emotie dat zich vooral in het hoofd afspeelt. Je kan er misselijk van worden of buikpijn van krijgen. Het is een lastige emotie die ervoor zorgt dat we ons ‘eigen ware’ zelf verbergen. Angstig dat anderen ons niet leuk zullen vinden of accepteren. Schaamte kan zelfs zo erg zijn dat je niet weet wat je dan moet doen.
Bij schaamte wil je het liefst door de grond zakken, verstoppen in een klein hoekje of heel hard wegrennen. Je gaat dingen vermijden.
Je bent bang dat mensen je uitlachen, je raar of dom vinden.
Jonge kinderen
Als kinderen nog jong zijn dan schamen ze zich nog niet. Sommigen gaan gillen midden in de supermarkt of op de grond liggen spartelen van woede als mama geen snoep of chips wil kopen.
Wanneer schaamte precies opkomt bij kinderen, is niet duidelijk. Sommige psychologen denken dat kinderen van een jaar of twee jaar zich al kunnen schamen, anderen denken pas bij een leeftijd van zes of zeven jaar.
Wij mensen zijn steeds bezig met het zoeken naar onszelf en ook nog in contact te blijven met anderen. In de puberteit schamen kinderen zich vooral tegenover hun vrienden, de groep waar ze graag bij willen horen. Als je dan niet meedoet met deze groep omdat je iets niet leuk vindt, dan ga je het vriendengroepje vermijden en/of liegen. Of je doet dan dingen die je zelf eigenlijk niet goed vindt, maar je wil graag bij je vriendengroepje blijven horen en geen watje of een sukkel zijn.
Waar schaam jij je voor?
Bedenk dat niet alle schaamte kloppend is. Je schamen voor zaken waar je niets aan kan doen, is niet nodig. Schaam je voor die puberpuistje, uitglijden, boertje of scheetje laten? Draag je kleding van een goedkope kledingzaak omdat je het niet kan betalen? Dat hoeft niet. De kans is groot dat andere klasgenoten vooral je blije gezicht en een vrolijk persoon met een grappige smaak zien. Schaamte vertelt je niet dat je niet goed genoeg bent. Je maakt met je eigen gedachte jezelf heel onzeker. Iedereen mag er zijn met zijn of haar eigen smaak. Durf jezelf te laten zien!
Je bent mooi zoals je bent en alles wat jou anders maakt dan anderen maakt je alleen maar net een beetje mooier.
Loslaten en accepteren zoals je bent
Zoals een boom frisse wind door zijn bladeren laat waaien. Stevig en rechtop staat. Zich niet bekommert om zijn groei en bloei in zijn leven. Buigzaam is, maar zichzelf niet laat breken. Zo kan je ook jezelf accepteren zoals je bent en erkennen dat je schaamt. Niet gebogen in het leven staan, maar rechtop zoals de boom. Iedereen heeft onzekerheid, twijfels, ervaringen en soms verwachtingen die niet uitkomen. Daar hoef je nooit voor te schamen.
Door mijn ervaringen in mijn leven werd ik steeds bewuster in het leven. Ik hoefde eigenlijk mezelf niet te bewijzen voor anderen. Ik ruilde mijn schaamte om in eigen kracht te staan. Beseffen dat ik ‘oké’ ben is een belangrijk onderdeel om mijn zelfliefde te vergroten voor de persoon die ik nu ben. Ik ben een waardevol en een fantastisch persoon zoals elk mens op deze wereld ondanks dat ik niet perfect, succesvol of mijn doelen niet heb bereikt. Ik ben goed zoals ik ben. Ik zie mezelf als een boom dat groeit naar de toekomst met alle magie erin.
Een 100% schaamte-vrij leven bestaat niet, maar er is wel een manier om met schaamte
om te gaan:
- Accepteer je gevoel van schaamte.
- Waar voel je de schaamte in je lichaam en leg je hand op die plek.
- Zeg iets liefs tegen deze schaamte wat je ook tegen je vriend(in) zou zeggen.
- Wees je bewust van je schaamtegevoel en blijf het met lieve woorden voeden. Zoals, ‘je mag er zijn, ik accepteer je zoals je bent.’
- Probeer van een afstandje en zonder oordeel te kijken naar de oorzaak van je schaamtegevoel. Wanneer is het ontstaan? Wat dacht ik toen mijn schaamte kwam? Hoe groot is mijn schaamtegevoel?
- Wees nieuwsgierig naar jezelf. Is er een bepaald droombeeld of verwachting waar je niet aan voldeed? Onderzoek je gevoel. Is het terecht dat ik me zo voel?
- Stel je eens voor zonder je droombeeld van wie en hoe je moet zijn. Wie zou je dan zijn en wat zou je doen? Fantaseer je eigen dromen, los van hoe het hoort te zijn.
- Het ligt aan jou of je je dromen en schaamte samen met iemand wilt delen of niet. Maak je schaamte bespreekbaar met iemand die je volkomen vertrouwd.
- Als je voelt dat je weer een stapje hebt overwonnen en je voelt weer de rust in je lichaam, geeft dan een schouderklopje en een duimpje aan jezelf.
- Gun je jezelf de tijd om rustig om hiermee te oefenen.
Na verloop van tijd krijg je de inzichten hoe je kan handelen om de schaamte van je af te laten glijden en jezelf accepteren zoals je bent. Je liefdevol te verbinden met jezelf en de wereld om je heen.
